Nihin kan vawlei nih a buaipi bikmi thil pakhat cu Tuluk chuak Covid-19 tiah auhmi corona virus hi a si. Laimi mitampi lebang nihcun ‘pulrai’ tiah an auh phah. An mawh ve loh. Caan tampi ahcun keimah hrimhrim zong nih ‘pulrai’ ka ti caan le ‘Tuluk chuak ahcun a ṭhabik a si lai’ ti zong in ka rak ti bal ve. Mitampi nih chimmi bia an si ko. Kan mawh cio hna loh ti ko usih.
Vawlei kan mithiam tampi hna nih, hi zawtnak khamnak le damhnak sii cu a phunphun in an ser i cucu khakha a ṭha tiah chim lulh cio a si. A ṭhat zong an ṭha cio ko lai. Culawng siloin ramhruitu, a kan uktu bawi lianngan hna zong lungmit in a tuahtu le minung tampi nunnak a liampitu cu a si taktak.
Caan tampi ah minung a kan thattu le kan thihpi tak takmi hi zawtnak rungrul (virus) siloin kanmah le kanmah lila hi kan rak si deuh tawn. Siibawi pakhat nih, ‘na zawtnak damh khawh ding a si ti loh’ tiah sii-inn in khirh cangmi minung cu a tlangpi in caan raulo ah an nunnak a liam taktak ko. Cubantuk in thil a cantertu cu kan zawtnak ruangah an si kan ti ko lai nain kan thinlungput ruang zongah a rak si ve ti hi el awk a ṭha hrimhrim lomi a si.
Cucaah, hi covid-19 in na zawt sual ahcun hihi rak philh hlah. Hi zawtnak chung in an luatter khotu sii ṭhabik cu nangmah na si. Nihin ah hi zawtnak in a zawmi mitampi sii-ai ṭhaṭha ding lemlo in a dam ṭhanmi mitampi an um ko. Cucu an zawtnak a fahlo caah a si na ti men ko lai nain an thinlungput ruang zongah a rak si ti hi philhlo ah a ṭha.
Pul zawtnak in ka zaw i ka thi ko lai tiah nai ruahpeng ahcun na thi taktak lai i cu zawtnak cu na caah pul zawtnak a si ve taktak ko lai. Asinain, mi tampi zong an dam ṭhan cio ko, ka dam ṭhan ve hrimhrim ko lai tiah nai ruah ahcun na dam ṭhan ve fawn ko lai. Laimi mitampi, hi zawtnak in a zawmi kan ithlawpnak sii, kan eidinmi pawl khi ruat hna hmanh.
Mithiamsang sii-bawi pawl nih an siammi sii-ai hna nakin kan i ziak deuh in kan dampi deuh ko hna hih. Kan lungput le ruahnak nih minung hi a kan mongh, hmai ah a kan kalter. Hi zawtnak in an damter khotu cu na lungput, zawtnak na hmuhning le cohlanning ah tampi ai hngatmi a si.
Note: Caṭialtu pumpaak hmuhning a si. Na hmuhning comments khawh a si. Crd: Hrang Lian Cung
